Como trata a prensa a construción da nova EDAR de Santiago de Compostela?

Fernández Calviño

Fernández Facorro

“La comunicación, o es diálogo o no es comunicación, sino tan sólo información o difusión”.(Kaplún, 1984: 14)

Os medios de comunicación de masas teñen unha influencia directa na opinión pública dunha sociedade, por iso a súa labor de concienciación no que se refire ao medio ambiente é primordial. A súa misión é facer chegar á poboación mensaxes en condición de máxima reciprocidade, logrando, así, unha verdadeira comunicación entre persoas. Os medios fannos evolucionar, crecer como comunidade, ou ao menos isto é o que debería acontecer, pero cal é a realidade?

Para achegarnos á situación da prensa en materia de benestar e respecto polo noso entorno imos a analizar unha serie de noticias de La Voz de Galicia xunto con El Correo Gallego.  Os artigos xornalísticos falan da construción da nova depuradora de Santiago de Compostela e céntranse sobre todo no referente á súa nova ubicación.  

O mal estado do Sar

Para pornos en contexto, é preciso dicir que con este van 5 anos dende que a depuradora de A Silvouta, construída nos oitenta, non realiza a súa función como debería. Todo comeza co Sar. O Sar é un dos afluentes máis importantes do río Ulla na provincia de A Coruña, nace no Concello de Santiago de Compostela e percorre as parroquias de Sar, Conxo e Laraño. Ata os anos sesenta, o río era un espazo moi vivo e coidado, non obstante, os baños, o uso dos muíños hidráulicos e as merendas nas súas veiras parecen ter pasado a mellor vida. Estudos realizados por biólogos, físicos e químicos, xunto con informes da Xunta de Galicia e da Unión europea, amósannos unha conclusión clara: a depuración das augas de Santiago de Compostela é insuficiente.

 

Depuradora actual de A Silvouta. Fonte: acuaes

 

La Voz de Galicia fíxose eco desta situación e publicou varias noticias ao respecto. Na maioría delas aportan información acerca dos avances que van xurdindo á hora da construción dunha nova depuradora en O Souto e fan fincapé na necesidade dunha construción inmediata que impida a perda dos fondos europeos. Sen embargo, é moi difícil atopar noticias nas que se trate a polémica existente no que respecta á súa ubicación e a posición de aqueles a favor da súa permanencia en A Silvouta.

Conforme a isto, Luis Matos, o representante da Plataforma pola recuperación do río Sar, deu unha opinión clara o pasado mércores 28 de febreiro nun círculo de lectura crítica: “A prensa inclínase cara os intereses políticos, faise eco só da urxencia da perda dos fondos europeos para financiar a construción da EDAR. Así, contribúe a meter medo á poboación e aos políticos”. Matos non remata aí e sinala que “o Concello de Ames sufriu unha gran bloqueo informativo con respecto aos estudos de construción fixados para ser feitos na actualidade”.

Así mesmo, resulta moi complicado atopar unha análise plural que de voz a todos os afectados por esta construción nos medios de comunicación. Nalgunhas das noticias recollidas extraídas de La Voz de Galicia pódese apreciar a falta de comunicación entre cidadáns e políticos, reflexando así a existencia de dúas esferas disociadas, os políticos impoñen as súas medidas e a cidadanía non ten ferramentas de resposta.

Con todo, a ubicación prevista a día de hoxe para a depuradora polo Partido Popular é o Souto, ao desbotarse a alternativa de A Silvouta por mor dunha sentencia ditada polo Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, que non avalaba certos aspectos do movemento de terreos e outras actuacións referidas no plan ambiental. Tras botar unha ollada a algunhas destas noticias e apoiado no Plan de Impacto Ambiental, Matos asegura que: “É completamente falso que non haxa terreo dabondo en A Silvouta, a decisión de traslado a O  Souto foi tomada alterando deliberadamente os estudos económicos, os ambientais e os patrimoniais”.

Na outra banda, a Plataforma de afectados de A Silvouta apoia o proxecto do PP, co obxectivo de evitar así a expropiación de terras que sufrirían de manterse alí a EDAR. A opinión de Luís Matos respecto a isto é clara: “Neste caso priman os intereses económicos, está claro que se a depuradora se sitúa o máis lonxe posible das vivendas, os terreos destes veciños veranse revalorizados”. Engade ademais que no Souto non hai veciños, pero si un rico patrimonio natural como canles de rega, un bosque autóctono e numerosos restos arqueolóxicos, tales como petroglifos ou castros. A directora de Acuaes expón nunha noticia publicada en El Correo gallego a necesidade de <<compatibilizar>> o proxecto con esta cuestión ambiental e arqueolóxica e “construir bajo esa suma de opiniones y sensibilidades”. Estas declaracións son criticadas con dureza por Matos, quen sentencia que: “Non se deberían dar primacía aos intereses urbanísticos de determinada xente sobre o valor medioambiental”.

Ata aquí, como indica Kaplún, cómprese o “modelo de emisor a receptor”: a información chega á cidadanía, mais non cabe nunha sociedade democrática a información unidireccional. Os medios céntranse en amosar a visión institucional, non obstante, neste caso en concreto a opinión dos veciños e Asociacións afectadas pola construción da EDAR en O Souto tende a ser ignorada, tal e como aseguran algunhas delas, a saber: O Club Vía Láctea, a  Asociación de Veciños de Ames, Galicia Sustentable e a propia Plataforma do Río Sar.

Situacións coma estas son un claro exemplo da politización dos medios de comunicación. Marcos Pérez, representante da Fundación Galicia Sustentable, resume a polémica suscitada na seguinte frase: “O problema ven cando a prensa esconde á poboación a historia real, contan as historias interesadas e móstranse ao servizo dos partidos políticos, non así da sociedade como é a súa obriga”.

 

SaveSave