O desafío da precariedade na xuventude

SOUTULLO DOMÍNGUEZ

Confederación ANPAS Galegas

A precariedade no mundo laboral é unha das principais preocupacións da mocidade. A incerteza de que pasará cando rematen os estudos, se atoparán traballo naquilo para o que están cualificados ou incluso se poderán vivir no seu país son algúns dos pensamentos dunha xuventude que medrou nunha crise que parece non ter fin. A precariedade está aínda máis presente na mocidade que necesita emprego para costearse os seus estudos.

Agustín Iralde Vera, un mozo uruguaio que traballa mentres estuda, fixo a primeira aportación: “Eu traballo para poder pagar o piso no que estou estudando. Horas extra, un soldo baixo… Si que noto a precariedade todos os días, pero necesítoo.  Non teño un fondo e teño que traballar coas condicións que sexan”. Aida Fernández Villar, estudante de pedagoxía, concorda no sentimento de incerteza e suspicacia de cara a un futuro no mercado laboral: “non vexo moi clara a incorporación ao ámbito laboral, sobre todo nalgunhas carreiras nas que non pinta moi ben o futuro”. Fernando reflexionaba sobre as posibles causas da precariedade ante as que se enfronta actualmente a mocidade: “chegamos ata aquí porque é un problema moi globalizado, a xente cada vez é máis dependente e carece de forza. Eu podo criticar a oferta pero non podo criticar á persoa que colle o traballo, porque seguramente necesite ese traballo”. Laura Cereijo Míguez, licenciada en Dereito e delegada sindical de CCOO, puntualizaba: “Nós non podemos criticar á persoa que colle ese traballo por necesidade, pero o que tampouco podemos facer é devaluar o noso traballo”.

Fronte a esta posta en común, manifestábase Miguel Cancio sinalando: “España ten a menor porcentaxe de estudantes traballadores. Mais en outros países, como en Estados Unidos, Alemaña ou Holanda,  xa se empeza a traballar aos 14 anos”. Xesús Vilas, concluínte, manifestaba: “eu creo que realmente este é un problema moi complexo e a sensación que teño eu é que non se está intentando abordar dende a súa raíz”. Por outra banda Agustín, de novo falaba dende a experiencia “eu podo estudar toda a vida e encontrar un traballo baixo condicións pésimas ou podo non estudar nada e de repente facer unas oposicións e ter un traballo que me dure toda a vida. Creo que xoga moito o azar”. Neste punto entraba en desconcordia Laura: “eu comecei a traballar con 18 años e vinme moi limitada na miña busca de traballo. No momento no que me formei e fixen dereito o meu abanico fixo ¡boom! porque diversificas”.

De novo Miguel expoñía con firmeza o seu pensamento: “en España a maior estudo máis posibilidade de traballo hai, pero inda así en España é onde hai máis paro”. A continuación amosámoslles unha nova de El Correo Gallego (29/11/2018) onde de novo se falaba da precariedade á que están expostas as novas xeracións. “Se miramos 40 anos atrás o perfil da xuventude era moi diferente, tiñan unha cualificación moito máis baixa e empezábase a estudar dun xeito masivo” concluía Fernando. Mantíñase expoñendo: “hai unha irresponsabilidade por parte do elemento organizador da educación con respecto á xuventude, que evidentemente acaba levando a unha precariedade que produce unha baixa emancipación”. Aida, como estudante de pedagoxía reflictía a súa esperanza a través da seguinte declaración: “unha das solucións pode ser a educación, non so obtendo contidos teóricos senón tamén aqueles que che poidan servir para aprender a desenvolverte no oficio que vas a desempeñar”.

Agustín neste aspecto amosábase máis satisfeito e accesible coa situación: “eu son de Uruguai. Vin para poder estudar e poder ter oportunidades. Se eu estivera alí agora estaría na rúa ou, non quero dicir unha burrada, pero nunha situación moito peor da que podería estar un mozo aquí. Eu aquí subo ao bus tranquilo, alí pódome levar un tiro dun neno de 13 anos que aquí está estudando e alí está buscando a posible saída para a súa familia”. E seguindo a evolución da emigración na mocidade Miguel suxería unha cuestión interesante: “por que emigraron os españois e galegos a Arxentina e Uruguai e agora veñen eles aquí? As cousas non se manteñen de sempre para sempre’’. Referido á mocidade, Laura expoñía: “non sodes donos reais das vosas vidas ou decisións, non é o que queirades ser, é o que a sociedade vos está obrigando a ser. Non emigrades porque queredes aprender o idioma, emigrades porque non vos queda máis remedio que emigrar. E o peor é que estamos repetindo o que aconteceu a principios de século cando emigraban os avós, o meu pai ou a miña nai”.

Na liña do cambio xeracional na concepción da mocidade, Fernando aportou unha nova do Diario Sur (16/09/2017). A continuación explicábaa do seguinte xeito: “o cambio de valores entre unha sociedade que estaba disposta a traballar como a dos meus pais, dispostos a traballar un montón de horas, e unha sociedade que quere unha vida onde todo caiba, que sexa unha vida onde o traballo sexa unha parte”.

A conclusión é clara: a precariedade é un dos principais problemas da xuventude actual. O aumento do IPC e o consecuente descenso dos salarios deixa ás novas xeracións ante un panorama crítico marcado pola emigración e unhas pésimas condicións laborais. A pesar de todo, a comunidade estudantil amósase esperanzadora e cre que un cambio no modelo educativo podería mellorar a situación.

A idea para a acción

No encontro tamén se presentou ós membros do círculo a idea para a acción. Antes de comezar a conversación, explicámoslles que consistiría nunha pequena publicación a modo de fanzine, sinxela de difundir, e que recompilaría os puntos máis importantes dos nosos encontros. Todos mostráronse conformes, e ó longo das case dúas horas que estivemos con eles producíronse declaracións moi interesantes para ir engadindo ao fanzine. Por exemplo, a reflexión de Fernando Lacaci sobre o cambio de valores entre xeracións, ou o termo achegado por Laura Cereijo Míguez para definir a xuventude actual: ‘‘xeración móbil’’.

Conversaron connosco:

• Miguel Cancio, sociólogo.
• Fernando Lacaci, presidente da Federación de ANPAS de Santiago de Compostela.
• Xesús Vilas, responsable e coordinador do centro xuvenil Don Bosco.
• Laura Cereijo Míguez, licenciada en Dereito e delegada sindical de CCOO.
• Aida Fernández Villar, estudante de pedagoxía.
• Agustín Iralde Vera, camareiro e estudante de ciclo medio de impresión gráfica.

Ligazóns:

• EFE. (29 de novembro de 2018). La baja emancipación y la precariedad laboral lastran a la juventud española. El Correo Gallego. Recuperado de: https://www.elcorreogallego.es/tendencias/ecg/baja-emancipacion-precariedad-laboral-lastran-juventud-espanola/idEdicion-2018-11-29/idNoticia-1151264
• Statista. (2019). Tasa de desempleo juvenil en los países de la Unión Europea (UE-28) a fecha de enero de 2018. Recuperado de: https://es.statista.com/estadisticas/488897/tasa-de-paro-juvenil-en-los-paises-de-la-ue/
• Triguero, N. (16 de setembro de 2017). Los jóvenes del mundo quieren trabajar para vivir, no vivir para trabajar. Diario Sur. Recuperado de: https://www.diariosur.es/sociedad/jovenes-mundo-quieren-20170916231349-nt.html